Cũng là đi “lang thang” đấy, nhưng là lang thang để xử lý rác thải biển, lang thang để vẽ từng bức bích họa về môi trường, lang thang để đỡ đẻ cho từng mẹ rùa biển đã ba mươi mấy bốn mươi tuổi đời ở Côn Đảo
Tháng 7, giữa những ngày rơi vào khủng hoảng tột cùng, tôi nhận được 10 ngày nghỉ không phép từ sếp. 10 ngày cho một cuộc cách mạng tâm hồn để cân bằng lại mọi thứ, sau khoảng thời gian dài rơi tự do trong công việc lẫn tình cảm.
Côn Đảo trong suy nghĩ của tôi là một điểm đến để du lịch tâm linh. Người ta đến đây, hơn 80% là để “mua thần bán thánh”, cầu phú thỉnh danh. Một địa điểm không hề phù hợp với người thích yên tĩnh, hay mơ núi mơ sông như tôi. Nhưng rồi thay vì chọn lựa những điều êm đềm, tôi đã đến với Côn Đảo. Khác hoàn toàn với mục đích nghỉ ngơi ban đầu, tôi đã ở đây với vai trò là tình nguyện viên - một tình nguyện viên bảo tồn rùa biển.
Vào những ngày đầu đến đảo, tôi đã không ít lần ngán ngẩm mà tự chấp vấn bản thân rằng tại sao lại đưa ra lựa chọn ngớ ngẩn như vậy? Tại sao phải lang thang trên bãi cát nhiều đêm liền để canh… rùa đẻ? Tại sao phải bước từ sự mệt mỏi này sang sự mệt mỏi khác? Đây thực sự là chuyến đi phục hồi năng lượng mà tôi cần lúc này sao?
Tôi muốn quay về!
Nhưng rồi mãi đến sau này, khi đã về tới đất liền đủ lâu, tôi mới nhận ra những ngày ở đảo là những ngày tôi được sống thanh thản và bình yên nhất.
Ký ức của tôi về Côn Đảo là những ngày tháng 7 biển động, mưa trắng trời. Có đội tình nguyện viên nhà nọ đêm nào cũng miệt mài lang thang trên bờ biển, bới từng nắm cát, nâng niu từng quả trứng rùa đưa vào tổ ấp. Ở Côn Đảo, có rất nhiều người như tôi, hoặc lặng lẽ hơn tôi, vẫn đang ngày đêm miệt mài làm cho cuộc đời thêm tốt đẹp. Việc được ở đây giúp tôi nhận ra, thiên nhiên không bao giờ từ chối con người, nhưng cũng sẵn sàng phản kháng nếu chúng ta đi quá giới hạn.
Hơn tất cả những vùng đất tôi đã đi qua, Côn Đảo mang một vẻ đẹp hoang sơ gần như nguyên thủy của một vùng biển đảo chưa bị du lịch hóa tàn phá. Tôi lắng nghe được từng hơi thở của lịch sử khi đặt chân qua những địa danh ở đây. Thích mê thảm thực vật với hơn 370 loài thân gỗ, hơn 100 loài cây dây leo, cùng 30 loại hoa phong lan khác nhau phân bố rải rác trên đảo.
Bảy Cạnh là một đảo nhỏ thuộc Côn Đảo, nơi có mật độ rùa biển lên đẻ trứng nhiều nhất Việt Nam. Buổi chiều ngày đầu tiên đặt chân đến đây để nhận công tác bảo tồn rùa, vào khoảnh khắc đứng trước hoàng hôn ở bãi lớn, tôi đã mỉm cười. Một nụ cười thật ngọt ngào vì tôi biết mọi thứ rồi sẽ được chữa lành. Đưa tay che đi những tia nắng cuối cùng của hoàng hôn, tôi thấy hạnh phúc len lỏi qua từng đầu ngón tay, thấy trái tim đang được hồi sinh qua từng nhịp thở.
Hoàng hôn Côn Đảo đẹp lắm. Một vẻ đẹp vạn năng, có thể biến thành sức mạnh rồi tiêu khiển trái tim tôi từ ngẩn ngơ đến loạn nhịp. Đẹp đến mức có thể in vào nơi sâu nhất tâm hồn. Tôi đã có cảm giác tâm hồn như bị thôi miên vào khoảnh khắc đưa tay chạm vào mặt trời hôm ấy. Tưởng như có được, nhưng lại là hư vô. Tưởng như hư vô, nhưng lại đang nằm gọn trong lòng tay đã bị tháng năm khắc lên nhiều vết sẹo.
Có một đêm biển động, trời nổi dông, tôi đã trốn cả đội đang trực rùa dưới bãi lớn. Một mình ngồi giữa trạm kiểm lâm không đèn điện, nương theo ánh flash le lói, tôi viết vội vàng dòng vào cuốn sổ nhỏ:
Đôi mươi này, tôi đã đứng ở đây
Giữa đất trời vắt ngang qua tuổi trẻ
Giữa đảo thiêng, ngày đêm rì rầm sóng
Vỗ vào tâm hồn, để lần nữa hồi sinh…
Nhắc đến Côn Đảo là nhớ đến những ngày giận dỗi thị thành, đến với biển đảo xa xôi rồi đánh rơi tâm hồn ở lại. Nhớ buổi trưa ở bãi Đầm Trầu, hoàng hôn trên mũi Cá Mập, buổi sáng trên tàu ra Bảy Cạnh, bầu trời sao ở trạm kiểm lâm, chiếc xích đu dưới gốc bang - nơi chỉ cần quay đầu là sẽ thu được cả đại dương vào tầm mắt. Nhớ từng con người tôi đã gặp trong chuyến đi ấy, từng túi rác tôi nhặt, từng chú rùa tôi nâng niu... Tôi lưu luyến mọi khoảnh khắc làm nên sự bình yên Côn Đảo. Nơi tất cả những gam màu của đất trời được giao thoa. Nơi trái tim được trở về tinh khôi đúng nghĩa. Nơi tâm hồn được hoàng hôn hong khô rồi sưởi ấm.
Với tôi, bất cứ chuyến đi nào hay cuộc chia tay nào cũng đều mang theo những giá trị riêng của nó. Như việc tôi được đứng ở đây, thành công trong việc dùng thiên nhiên để chữa lành tâm hồn rồi ngộ ra một chân lý: Làm cho mọi thứ xung quanh trở nên tốt đẹp chính là làm cho cuộc đời tôi trở nên tươi đẹp hơn
Nguyễn Ái Cơ