Kinh Nghiệm Du Lịch Đền Cửa Ông Quảng Ninh Lễ Đức Thánh Trần

Cẩm Phả từ lâu đã nổi tiếng với chuỗi các địa danh, đền thờ linh thiêng và hẳn ai có dịp đến đây cũng đều biết đến Đền Cửa Ông Quảng Ninh (Đền cửa Suốt). Đây là một trong những ngôi đền đẹp nhất, thiêng liêng nhất Việt Nam hiện nay. Nơi đây luôn mở cửa để đón tiếp khách thập phương từ khắp mọi miền tổ quốc về viếng thăm, lễ bái.

1. Lý do nên đến Đền Cửa Ông – địa danh du lịch tâm linh 

700 năm tuổi ngự tại một ngọn đồi không quá cao lấp ló dưới những tán cây cổ thụ thuộc phía Đông Bắc thị trấn Cẩm Phả của Quảng Ninh, Đền Cửa Ông hội tụ đầy đủ là núi non biển hài hoà tuyệt đẹp. Trước cửa Đền hướng về vịnh Bái Tử Long, nơi các đảo trùng trùng muôn hình, muôn sắc, muôn vẻ nằm nổi bật trên nền xanh trong của nước biển. Bởi vậy mà bấy lâu nay ngôi đền luôn được ca tụng có vị trí thiên thời địa lợi, sơn thuỷ hữu tình.

 Là ngôi đền đẹp nhất Việt Nam với nhiều đường nét kiến trúc độc đáo: Dưới khung cảnh thiên nhiên đất trời hoa mỹ lại hùng vĩ, trang nghiêm ngôi đền không chỉ đẹp về toạ độ mà còn đẹp cả về kiến trúc mang lại giá trị về nghệ thuật, văn hoá đặc sắc cho dân tộc. Đền Cửa Ông Quảng Ninh có một lối kiến trúc vô cùng độc đáo, huyền bí và hội tụ đủ yếu tố phong thủy: Tả thanh long, hữu bạch hổ, tiền chu tước, hậu huyền vũ. 

Và phần phía trong đền được sử dụng bằng các loại gỗ bền, chắc, đẹp tôn lên vẻ cổ kính là đinh, lim, trắc, gụ. Khung nhà được dựng theo lối: kèo, cầu, dường, trụ…trên đó được khắc hoạ bằng các bức phù điêu, bức trướng, câu đối…và các hoa văn được sơn son, thiếp vàng lộng lẫy.

Là ngôi đền được người dân Quảng Ninh tin, đi lễ nhiều nhất: Ngôi đền được xây dựng để thờ vị thần chính là phụng công đồng thời nhà Trần và Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng – một vị tướng tài ba của nhà Trần, người con thứ 3 của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và đã có công lớn trong đánh đuổi quân xâm lược Nguyên Mông thế kỷ XIII trấn ải vùng Đông Bắc của Tổ quốc. Bởi vậy mà nét linh thiêng, hào hùng được lưu truyền đến muôn đời và ngày nay được người dân Quảng Ninh nói riêng và người dân tứ phương nói chung tin và đi lễ rất nhiều.

Lễ hội đền Cửa Ông là một trong lễ hội lớn nhất Quảng Ninh

Lễ hội đền Cửa Ông được tổ chức từ thế kỷ 14 gắn liền với giai thoại : “Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tảng ra Cửa Suốt được ba ngày thì trời nổi giông tố. Ông qua đời ở đó, và thi hài trôi theo tới Vườn Nhãn (ngày 11/9/1311). Tục truyền rằng, vào đêm hôm ấy mọi người trong vùng đều mơ thấy một người cân đai, áo mũ chỉnh tề đứng ở đình làng nói rằng: “Ta là tướng nhà Trần, nay số đã hết, lại trở về Đồn cũ giữ yên dân nước”.

Vua Trần thấy Trần Quốc Tảng là người có công, lại linh ứng, nên truyền cho lập miếu thờ và phong là Thượng đẳng Phúc thần, cho 800 quan tiền công hàng năm để cúng tế hai mùa vào bậc Nhà nước”. Từ đó đến tận bây giờ, lễ hội đền Cửa Ông vẫn luôn được duy trì, tổ chức có quy mô lớn và trở thành một trong những lễ hội lớn nhất tại Quảng Ninh thu hút đông đảo sự lễ đền của dân khắp nơi.

2. Thời điểm tốt nhất để đến thắp hương, lễ phật đền Cửa Ông

Đền Cửa Ông luôn luôn mở cửa để tiếp đón dân địa phương và cả khắp nơi đến lễ. Tuy nhiên theo nét văn hoá của dân tộc Việt Nam thì thời điểm lý tưởng nhất để đi lễ đền cầu may, cầu bình an là vào dịp đầu năm mới. Ngay cả đêm giao thừa Đền vẫn mở cửa để cho mọi người đến xin lộc, bái phật, cầu nguyện.

Khoảng thời gian đầu năm là thích hợp nhất để cho người dân đi lễ phật. Vào đêm giao thừa chủ yếu là người dân địa phương quanh Đền đến lễ và nếu ở xa bạn muốn đến xin lộc có thể chuẩn bị chỗ ở lại từ trước. Còn từ mùng 1 thì lượng người khắp nơi có thể đến và sẽ đông hơn.

Ngoài thời điểm đầu năm, du xuân bạn có thể ghé đến đền vào những dịp đền tổ chức lễ hội như:

• Lễ hội đền Cửa Ông chính: tổ chức ngày 2 tháng 1 âm lịch đến hết tháng 3 âm lịch. Hàng năm Đền mở hội gồm đầu tiên là Lễ xin mở hội tại Đền Thượng thu hút dân khắp nơi tế lễ từ ngay những ngày đầu năm mới. Lễ hội chính vào ngày mùng 2 tháng 3 âm lịch hằng năm.
• Lễ Cầu siêu, Lễ xin ở cửa Đền và dâng hương rước Đức Ông được tổ chức linh đình gồm phần tế lễ và rước kiệu bài vị Trần Quốc Tảng. Kiệu được rước từ đền ra miếu ở xã Trác Chân, tên tục là Vườn Nhãn (theo truyền thuyết là nơi Đức Ông hoá trôi dạt vào…) và quay trở về đền tượng trưng cho cuộc tuần du của Đức Ông.

Phần lễ rước kiệu bài vị Trần Quốc Tảng

• Hội rước Đức Ông hồi cung an vị cho đến hết tháng 3 âm lịch. Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội đền gồm có nhiều trò chơi dân gian mang đậm bản sắc độc đáo, đặc trưng của địa phương như: bịt mắt đánh trống, tổ tôm điếm, đẩy gậy, kéo co,thi soạn dâng lễ vật, nấu cơm, têm trầu,… Đây cũng được xem là dịp để mọi người tham quan cảnh đền và ngắm 34 pho tượng là các bức phác danh tướng của Trần Hưng Đạo, cùng thăm các thắng cảnh lịch sử và thiên nhiên vùng biển Đông Bắc.

3. Di chuyển đến đền Cửa Ông bằng cách nào?

• Địa chỉ: Phường Cửa Ông, thị trấn Cẩm Phả, Quảng Ninh
• Nhận chỉ đường đến đền Cửa Ông

Đền đặt tên theo tên phường nó toạ lạc, đó chính là phường Cửa Ông- tại nơi có vị trí trời đất giao nhau hài hoà. Nơi đây trở thành chốn linh thiêng và được người dân địa phương và khắp nơi tin để cầu bình an, may mắn. Có nhiều cách để có thể di chuyển đến đây.

Với chuyến di chuyển từ Hà Nội tới Cẩm Phả bằng xe khách thì chi phí rơi vào khoảng từ 80.000đ đến 120.000đ với xe ghế ngồi hoặc giường nằm từ các bến xe hay xe dịch vụ từ Hà Nội. Và với xe limo hạng sang thì giá vé rơi vào khoảng 300.000đ/ vé/ khách.

Xe khách sẽ đưa bạn từ Hà Nội lên đến Cẩm Phả và từ đó du khách có thể thuê taxi hoặc xe ôm để đến tận đền Cửa Ông

Di chuyển bằng xe riêng hoặc xe máy cũng là một lựa chọn thú vị dành cho du khách thích khám phá, tản ngoạn. Nếu di chuyển bằng xe máy, du khách từ trung tâm Hà Nội đi theo đường Nguyễn Khoái đến QL 1A tại Lĩnh Nam, tiếp tục di chuyển lên QL5B/ĐCT04, QL10 và QL18 đến Lý Thường Kiệt tại Cẩm Thịnh, tp. Cẩm Phả, đi thẳng sang đường Lý Thường Kiệt là tới đền Cửa Ông. Theo tuyến đường này, du khách đi quãng đường dài khoảng 200 km. 

Du khách cũng có thể tìm kiếm phương tiện đến thành phố Hạ Long nếu không tiện đường. Và sau đó từ thành phố Hạ Long đi theo đường quốc lộ 18 về phía đông bắc chừng 30km đến 40km rẽ phải vào khoảng hơn 100 mét là tới đền Cửa Ông.

4. Hướng dẫn tham quan đền Cửa Ông

Đền Cửa Ông Quảng Ninh có thiết kế tương tự như những ngôi đền khác gồm có đền Hạ, đền Trung và đền Thượng. Tuy nhiên sau khi được xây dựng không lâu, bom Mỹ dội làm hai ngôi đền Hạ và đền Trung bị hỏng và ngày nay chỉ còn duy nhất đền Thượng.

Du khách tham quan gồm có đằng trước đền Thượng là tam quan, phía hai bên đồi là hai ngọn Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ theo kiến trúc cổ tự. Tiếp đến đằng sau đền là dãy nũi chạy qua Cẩm Phả, Mông Dương. Nhìn sang phía bên trái là ngôi nhà dành cho khách thập phương đến nghỉ ngơi và vào lễ đền. Bên phải là một ngôi chùa nằm ngay đằng sau là lăng Trần Quốc Tảng.

Đền Thượng có kiến trúc hình chữ công. Khi đi vào du khách thắp hương tại ba gian tiền đường đến hai gian ống muống và sau cùng là ba gian hậu cung. Toàn bộ khu này thờ đầy đủ gia thất Trần Hưng Đạo và các cận thần của ông còn giữ lại được cho đến ngày nay.

5. Đến đền Cửa Ông nên cầu gì? Văn khấn tại đền

Khu di tích đền Cửa Ông đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và xếp hạng là khu di tích lịch sử quốc gia và trở thành điểm du lịch tâm linh, hướng về cội nguồn không chỉ của người dân địa phương Quảng Ninh mà còn của đông đảo du khách trong và cả nước ngoài. 

5.1 Sự tích đến Cửa Ông – đền thờ ai?

Theo truyền thuyết, có lần tại biển Cửa Suốt, tự nhiên trời mưa to gió lớn sấm sét nổi lên ầm ầm. Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng đang đi tuần trên biển, thấy có một phiến đá to nổi lên, liền ngang nhiên ngồi lên trên đá. Sóng nổi cuồn cuộn, mực nước dâng lên cao nhưng phiến đá vẫn nổi trên mặt nước, chở che ông đi, đè đầu những ngọn sóng. 

Khi mưa gió yên, dân chúng không thấy ông đâu nữa, mà trên phiến đá chỉ có một cái mũ, liền rước về thờ, lập miếu và tâu lên triều đình. Đó là ngày 16 tháng 8 năm 1311, từ đó ngày này được xem là ngày hóa của ông.

Đền Cửa Ông Quảng Ninh không chỉ thờ Trần Quốc Tảng, mà gần như đủ hệ thống Trần Triều không nơi nào có. Bởi lẽ trong đền vẫn còn đủ 30 pho tượng bày thành mười hàng ngang, đều là những người trong gia thất và là tướng tá dưới trướng Trần Hưng Đạo.

5.2. Đến Đền Cửa Ông cầu gì? Văn khấn tại chùa

Đến Đền Cửa Ông cầu gì? Tại ngôi đền linh thiêng này thường du khách đến cầu tài, cầu lộc, cầu may mắn, cầu bình an. Cầu xin với các vị thần đã trấn giữ bình yên cho nơi đây những điều tốt đẹp. Đặc biệt, trước các khoá thi cử, các nhà sẽ thường đến đây để cầu các vị quan cho con em mình gặp may mắn đỗ đạt, thành tài.

Đền Cửa Ông không chỉ là nơi thờ tự Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng mà còn là nơi thờ đầy đủ gia thất của tướng Trần Quốc Tuấn, bao gồm Trần Quốc Tuấn, tượng Thánh Mẫu (vợ ông) 2 cô công chúa (con ông), Trần Quốc Tảng, Trần Anh Tông, Trần Khánh Dư, Yết Kiêu, Dã Tượng, Phạm Ngũ Lão, Lê Phu Trần, Đỗ Khắc Trung,…

-Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật ! Nam mô A Di Đà Phật ! (3 lạy)

 -Con kính lạy Tứ phủ Công Đồng Trần Triều.Con kính lạy Nguyên Từ Quốc Mẫu Thiên Thành Thái Trưởng Công.Con kính lạy Đức Trần Triều hiển thánh Nhân vũ Hưng Đạo Đại Vương Đại Nguyên soái, Tổng quốc chính, Thái sư Hương phụ Thượng quốc công tiết chế, Lịch triều tấn tặng khai quốc an chính hồng đồ tá trị hiện linh trác vĩ, Minh đức trĩ nhân, Phong huân hiên liệt, Chí trung đại nghĩa, Dực bảo trung hưng, Thượng đẳng tôn thần, Ngọc bệ tiền.

– Con kính lạy tứ vị Thánh tử đại vương, Nhị vụ vương cô Hoàng Thánh.

– Con kính lạy Đức ông phạm điệu suý tôn thần, tả quan Nam Tào, Hữu quan Bắc Đẩu, Lục bộ thượng từ, chư vị bách quan.

-Hương tử con là: …………………..Ngụ tại: ……………….

-Hôm nay ngày ….. tháng ….. năm ….. Hương tử chúng con chấp kỳ lễ bái xin các vị phù hộ độ trì cho hương tử con cùng toàn gia quyến được luôn mạnh khỏe. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối được tai quan nạn khỏi, điều lành mang đến, điều giữ giải đi, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an đắc bình an. Xin cho con được có người có cửa, được nhân an vật thịnh đi đến nơi về đến chốn, làm ăn được thuận buồn xuôi gió, vạn sự như ý. Hương tử con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật ! (3 lạy)

Sau khi đọc văn khấn xong, khách đến chiêm bái nên chờ hương tàn sau đó tạ lễ và thụ lộc. Và cũng không cần quá cầu kỳ về văn khấn chỉ cần du khách cầu những gì thành tâm là được không nhất thiết phải đúng theo những mẫu văn khấn.

6. Đồ lễ và một số vận dụng cần chuẩn bị khi vào đền Cửa Ông

Tại đền Cửa Ông gồm có cả khu đền và chùa vì vậy khi đi dâng hương để đi được đầy đủ các ban du khách cần sắm cả lễ chay, lễ mặn và lễ đồ sống:

Đồ lễ cần chuẩn bị khi lễ Đền Cửa Ông có thể chọn trong các loại:

• lễ chay bao gồm hương, hoa, bánh kẹo, trái cây, tiền vàng mã và tất cả phải mua theo số lẻ
• lễ mặn dùng đặt ở ban Công Đồng, có thể sắm là gà, thịt lợn, giò, chả,… được nấu chín và bày biện cẩn thận
• lễ đồ sống gồm muối, gạo, trứng sống và kèm theo thêm vàng mã

Khi đến lễ đền chủ yếu là thành tâm tế lễ bởi vì lượng khách đến đây là rất lớn mỗi ngày nên việc hạn chế đốt vàng hương mà mọi người phải hết sức chú ý. Chuẩn bị lễ dâng cũng không cần quá cầu kỳ, chỉ cần có chút hương hoa, bánh kẹo hay mâm quả mọn cũng xong bởi lễ vật chủ yếu là lòng thành tránh lãng phí làm mất đi tính linh thiêng vốn có của nó.

Và điều đáng chú ý là việc đặt tiền lẻ khi đến dâng hương có thể gây ảnh hưởng không tốt đến mỹ quan nên du khách có thể bỏ vào trong hòm công đức.

7. Tour du lịch tâm linh đến đền Cửa Ông

Dưới đây là những tour du lịch tâm linh du khách có thể tham khảo để có những trải nghiệm, khám phá thú vị cùng kết hợp với nhiều địa danh khác trong chuyến đi của mình:

Trên đây là một số tour tham khảo đặc biệt cho chuyến du xuân đầu năm mà bạn có thể lựa chọn. Nên chú ý đến ngày hội Đền Cửa Ông chính là 2/3 âm lịch để có thể đặt tour cho đúng ngày để có thể khám phá những nét văn hoá độc đáo nhất của đền.

8. Một số lưu ý cho du khách khi đến đền Cửa Ông

• Khi đến lễ đền cần ăn mặc đồ trang trọng, kín đáo, hợp với thuần phòng mỹ tục chốn linh thiêng cửa phật
• Đồ tế lễ không cần quá cầu kỳ chỉ cần thành tâm là được
• Khi đến đến lễ cần đi đứng nhẹ nhàng tránh nói chuyện quá lớn làm ảnh hưởng bầu không khí trang nghiêm
• Chú ý câu từ khi nói trong đền tránh làm ảnh hưởng đến văn hoá vốn có của đền chùa
• Khi đi thắp hương cần nhẹ nhàng, thành kính

Với những thông tin tham khảo từ bài viết mang lại hy vong du khách sẽ có chuyến đi du lịch tâm lịnh với những trải nghiệm thú vị tại đền Cửa Ông Quảng Ninh. Mong có những ý kiến, chia sẻ, đóng góp của mọi người để Halo thêm hoàn thiện và góp ích nhiều hơn cho du khách trong những chuyến đi.

______________

2021